Reguła Incoterms® FAS (Free Alongside Ship) to jeden z międzynarodowych standardów regulujących transport towarów drogą morską oraz śródlądową. Jest często stosowana w handlu surowcami i towarami masowymi, które wymagają szczególnej organizacji załadunku. FAS określa kluczowe aspekty podziału kosztów i ryzyka między stronami transakcji, co ułatwia współpracę w globalnych operacjach handlowych.
Podział odpowiedzialności i kosztów w regule FAS
W regule Incoterms® FAS odpowiedzialność za towar oraz związane z nim koszty są podzielone w sposób umożliwiający sprawną organizację transportu morskiego.
Sprzedający odpowiada za przygotowanie towaru zgodnie z warunkami umowy, w tym jego zapakowanie, oznakowanie i dostarczenie do wyznaczonego portu załadunku. Musi również zadbać o to, by towar został umieszczony obok wskazanego statku w odpowiednim miejscu i czasie, co obejmuje także opłaty portowe związane z tym etapem. Dodatkowo, sprzedający pokrywa koszty formalności eksportowych, takich jak cła czy dokumentacja celna, oraz zapewnia kupującemu niezbędne dokumenty potwierdzające dostawę.
Po dostarczeniu towaru obok statku, odpowiedzialność i koszty przechodzą na kupującego. Kupujący organizuje załadunek towaru oraz pokrywa związane z tym wydatki. Ponadto ponosi koszty transportu morskiego, ubezpieczenia towaru na dalszym etapie oraz wszelkich opłat portowych i celnych w kraju docelowym. Jest także zobowiązany do uregulowania podatków i innych kosztów importowych wynikających z lokalnych przepisów.
Praktyczne aspekty stosowania FAS
Reguła FAS znajduje zastosowanie przede wszystkim w handlu towarami masowymi, takimi jak surowce naturalne, zboża czy rudy metali. Jest to także dobra opcja w sytuacjach, gdy kupujący ma lepsze możliwości negocjacji kosztów transportu morskiego lub preferuje większą kontrolę nad załadunkiem. Jej praktyczne zastosowanie wymaga precyzyjnego planowania oraz jasnej komunikacji między stronami transakcji.
Dokumenty wymagane przy FAS:
- Faktura handlowa – dokument potwierdzający szczegóły transakcji, niezbędny do celów celnych i księgowych.
- Dokumenty celne – takie jak deklaracje eksportowe, które są obowiązkiem sprzedającego.
- Specyfikacja towaru – zawierająca szczegóły dotyczące ilości, jakości i specyfikacji technicznych towaru.
- Powiadomienie o dostawie – sprzedający powinien poinformować kupującego o dostarczeniu towaru obok statku w wyznaczonym porcie.
Przykład praktyczny:
Eksporter z Brazylii sprzedaje partię zboża odbiorcy w Chinach. Zgodnie z regułą FAS, eksporter organizuje transport zboża do portu w Santos i dostarcza je obok statku wyznaczonego przez kupującego. Eksporter dopełnia formalności eksportowych i pokrywa koszty związane z dostawą do portu. Odbiorca z Chin organizuje załadunek, transport morski i pokrywa wszystkie dalsze koszty, w tym opłaty celne w porcie docelowym.
Ryzyka i sposoby ich ograniczenia:
- Precyzyjne ustalenie miejsca dostawy: Ważne jest, aby strony jednoznacznie określiły, gdzie towar ma być umieszczony w porcie, aby uniknąć dodatkowych kosztów lub opóźnień.
- Dokumentacja: Brak odpowiednich dokumentów może prowadzić do problemów celnych. Sprzedający powinien upewnić się, że wszystkie wymagane dokumenty są dostarczone na czas.
- Koordynacja czasowa: Współpraca pomiędzy stronami w zakresie harmonogramu dostawy i załadunku minimalizuje ryzyko dodatkowych opłat za przestoje w porcie.
FAS na tle innych reguł Incoterms®
Reguła FAS (Free Alongside Ship) ma swoje unikalne cechy, które odróżniają ją od innych reguł Incoterms®. Kluczowym elementem wyróżniającym FAS jest moment przeniesienia odpowiedzialności za towar: następuje on, gdy towar zostaje dostarczony obok statku w porcie załadunku. Warto zrozumieć, czym reguła FAS różni się od reguł takich jak FOB (Free on Board) czy EXW (Ex Works) oraz w jakich sytuacjach może być bardziej korzystna.
FAS vs. FOB (Free on Board):
- W FAS sprzedający dostarcza towar obok statku, a kupujący odpowiada za jego załadunek na statek.
- W FOB sprzedający dodatkowo odpowiada za załadunek towaru na pokład statku, co oznacza większy zakres obowiązków.
FAS vs. EXW (Ex Works):
- W EXW sprzedający udostępnia towar w swoim zakładzie lub magazynie, a kupujący organizuje i pokrywa wszystkie koszty transportu od początku do końca.
- W FAS sprzedający organizuje transport do portu i dostarcza towar obok statku, co wiąże się z większą odpowiedzialnością niż w EXW.
Polecamy przeczytać artykuł, który może poszerzyć Twoją wiedzę : Zrozumienie Incoterms® EXW: Co każdy eksporter powinien wiedzieć
Zastosowanie reguły FAS (Free Alongside Ship) pozwala zminimalizować ryzyko związane z niejasnościami w podziale obowiązków i kosztów między stronami. Ułatwia to także organizację najważniejszych procesów logistycznych, takich jak transport towarów do portu i ich przekazanie obok statku. Ponadto reguła FAS wspiera koordynację formalności celnych i dokumentacyjnych, co przekłada się na większą efektywność w handlu międzynarodowym.
