Transport morski vs. drogowy – co bardziej opłaca się w eksporcie produktów spożywczych?

Wybór odpowiedniego środka transportu ma kluczowe znaczenie w eksporcie produktów spożywczych. Wpływa nie tylko na koszty, ale i jakość dostarczanych towarów. W przypadku przewozu za granicę, firmy najczęściej wybierają między transportem morskim a drogowym: które rozwiązanie bardziej się opłaca?

Koszty: logistyka a budżet

Transport morski uchodzi za tańszy przy dużych wolumenach ładunku. Kontenerowiec może przewieźć znacznie więcej towaru niż samochód ciężarowy, a jednostkowy koszt za kilogram produktu bywa kilkukrotnie niższy, w szczególności na trasach międzykontynentalnych.

Natomiast transport drogowy wypada korzystniej w przypadku krótkich dystansów (np. w obrębie UE), gdzie załadunek i rozładunek przebiegają sprawnie oraz nie ma potrzeby korzystania z portów, co pozwala uniknąć dodatkowych opłat portowych.

Czas dostawy – liczy się tempo

Transport drogowy jest zdecydowanie szybszy. Samochód dostawczy czy TIR może dotrzeć z Polski np. do Niemiec czy Francji w 1–3 dni, podczas gdy transport morski, nawet w obrębie Europy, wymaga kilku dni na załadunek, przeładunek i sam rejs. W przypadku produktów świeżych i o krótkim terminie ważności, szybkość dostawy ma kluczowe znaczenie.

Rodzaj ładunku: chłodnia czy kontener

Produkty spożywcze są szczególnie wymagające, wiele z nich wymaga kontrolowanej temperatury, wilgotności, a nawet ochrony przed światłem. Transport drogowy oferuje chłodnie i izotermy, co sprawdza się świetnie na krótkich dystansach.

Transport morski także oferuje kontenery chłodnicze (reefery), które są przystosowane do transportu owoców, mięsa, nabiału oraz mrożonek. Jednak większe ryzyko opóźnień w portach wymaga bardzo dobrej organizacji i zaplanowania bufora czasowego.

Elastyczność i dostępność

Transport drogowy jest znacznie bardziej elastyczny: kierowca może dostarczyć towar bezpośrednio pod wskazany adres. W przypadku transportu morskiego potrzebny jest dodatkowy transport tzw. „ostatniej mili” (np. ciężarówką z portu do magazynu odbiorcy).

Z drugiej strony, transport morski oferuje lepsze możliwości w handlu międzykontynentalnym. Istnieją kraje, do których transport drogowy nie ma zastosowania, jak Stany Zjednoczone czy państwa wyspiarskie.

Aspekty środowiskowe

Transport morski jest bardziej ekologiczny przy dużych wolumenach: zużywa mniej paliwa na tonę przewożonego towaru w porównaniu do ciężarówek. Jednak jego ślad węglowy rośnie w przypadku przewozów chłodniczych i długiego postoju w portach.

Podsumowanie – co bardziej się opłaca?

Dla firm eksportujących produkty świeże i szybko psujące się, transport drogowy będzie lepszym rozwiązaniem – zapewnia szybkość i kontrolę. Z kolei przy dużych ilościach towarów trwałych lub mrożonych, szczególnie na rynki pozaeuropejskie, bardziej opłacalny będzie transport morski.

Wybór powinien być zawsze uzależniony od rodzaju towaru, czasu dostawy oraz kierunku eksportu. Coraz więcej firm decyduje się również na model hybrydowy, co pozwala optymalizować koszty i logistykę.