Koncentrat białek serwatkowych (ang. Whey Protein Concentrate, WPC) to jeden z kluczowych komponentów w produkcji żywności funkcjonalnej, suplementów diety oraz produktów mlecznych. W ciągu ostatnich lat rynek ten doświadczał znaczących wahań cenowych, wynikających zarówno z czynników podażowych, jak i zmian w globalnym popycie. Analiza danych z I kwartału 2025 roku wskazuje, że mimo pewnej stabilizacji, ceny WPC nadal pozostają na podwyższonym poziomie, a uczestnicy rynku muszą uważnie śledzić zmienne warunki produkcji i handlu.
Gwałtowny wzrost cen w 2024 roku
Rok 2024 upłynął pod znakiem bezprecedensowych wzrostów cen masła kakaowego. Kluczowe kraje produkujące kakao, Wybrzeże Kości Słoniowej i Ghana, odnotowały poważne spadki zbiorów, wynoszące odpowiednio 467 000 i 448 000 ton na przestrzeni trzech sezonów. Spowodowało to znaczne ograniczenie globalnej podaży surowca, co szybko przełożyło się na ceny.
W marcu 2024 roku notowania kakao na londyńskiej giełdzie wzrosły aż o 47% w porównaniu z lutym, osiągając rekordowy poziom 10 455 USD za tonę. Taki skok cenowy nie pozostał bez wpływu na rynek masła kakaowego, którego ceny również wystrzeliły w górę, podnosząc koszty produkcji w branżach czekoladowej i kosmetycznej.
Stabilizacja w pierwszym kwartale 2025 roku
Rok 2024 przyniósł znaczne podwyżki cen WPC, szczególnie jego wyższej jakości wariantu – WPC 80% (zawartość białka: 80%). Wpłynęło na to kilka czynników:
- Spadek produkcji mleka w Unii Europejskiej i Nowej Zelandii z powodu warunków pogodowych i wysokich kosztów pasz.
- Wzrost cen energii i logistyki, który podniósł koszty przetwórstwa serwatki.
- Rosnący globalny popyt, zwłaszcza w krajach Azji i Ameryki Południowej.
W IV kwartale 2024 roku ceny WPC 80% osiągnęły poziom ponad 4 000 USD/tonę, co stanowiło wzrost o ponad 30% rok do roku.
Stabilizacja w I kwartale 2025 roku
Dane z I kwartału 2025 roku przyniosły lekką stabilizację, szczególnie w USA i UE, gdzie warunki produkcyjne uległy poprawie. Według raportu Ever.Ag (kwiecień 2025), średnie ceny WPC 80% w USA oscylowały wokół 4,70–4,90 USD za funt, czyli 10 360–10 780 USD/tonę metryczną.
W Europie sytuacja była mniej optymistyczna – ograniczona podaż utrzymywała ceny nawet na poziomie 11 000 EUR/tonę.
Z kolei koncentrat WPC 34% (niższa zawartość białka, szeroko stosowany w produktach mlecznych) utrzymywał się w USA na poziomie 1,73–1,88 USD/funt (ok. 3 810–4 140 USD/tonę), według USDA Dairy Market News.
Czynniki wpływające na rynek w 2025 roku
Produkcja mleka
Wzrost globalnej produkcji mleka w I kwartale 2025 roku wyniósł 0,8% rok do roku, według danych Rabobank. Główne źródła wzrostu to USA i UE, co może oznaczać zwiększenie dostępności serwatki i produktów białkowych w kolejnych miesiącach.
Popyt i trendy konsumenckie
Silny popyt utrzymuje się w sektorze suplementacyjnym, żywności wysokobiałkowej oraz produktów funkcjonalnych. Rośnie zainteresowanie tzw. czystą etykietą (clean label) – czyli produktami o prostym składzie, bez sztucznych dodatków – oraz białkami pochodzenia naturalnego, co wspiera zapotrzebowanie na WPC o wysokiej jakości.
Logistyka i kursy walut
Utrzymujące się wysokie koszty frachtu morskiego oraz niestabilność kursów USD (dolar amerykański) i EUR (euro) względem NZD (dolar nowozelandzki) i AUD (dolar australijski) wpływają na opłacalność importu WPC do krajów Azji i Ameryki Południowej. Kraje takie jak Chiny czy Indie notują najwyższe ceny końcowe.
Dane rynkowe – zestawienie I kwartału 2025
| Rodzaj WPC | Region | Średnia cena | Źródło |
| WPC 80% | USA | 10 360–10 780 USD/t | Ever.Ag (04.2025) |
| WPC 80% | Europa | do 11 000 EUR/t | Foodcom |
| WPC 34% | USA | 3 810–4 140 USD/t | USDA Dairy Market News |
Prognozy na kolejne kwartały 2025 roku
Eksperci rynkowi przewidują, że druga połowa roku może przynieść:
- Umiarkowany spadek cen, jeśli utrzyma się wzrost podaży mleka.
- Wzrost eksportu z UE i Wielkiej Brytanii, co może złagodzić napięcia podażowe w Azji.
- Utrzymanie wysokiego popytu ze strony przemysłu spożywczego i fitnessowego, co będzie ograniczać skalę możliwego spadku cen.
Potencjalne ryzyka to m.in. susze w Australii i Ameryce Południowej, zakłócenia transportowe oraz napięcia handlowe (np. USA–Chiny).
Rekomendacje dla uczestników rynku
- Kontrakty terminowe (futures) – zabezpieczenie cen przy dużych wolumenach zakupowych.
- Dywersyfikacja źródeł – poszukiwanie dostawców z Ameryki Południowej lub Europy Środkowej.
- Rozwój działów R&D (Research and Development) – opracowywanie formuł zawierających mieszanki WPC i WPI (Whey Protein Isolate, izolat białka serwatkowego), co może zminimalizować koszt surowcowy.
- Obserwacja wskaźników: m.in. produkcji mleka oraz notowań na GDT (Global Dairy Trade) – jako narzędzi wczesnego ostrzegania o zmianach cen.
Rynek koncentratu białek serwatkowych pozostaje niestabilny, choć I kwartał 2025 roku przyniósł wyhamowanie gwałtownych wzrostów cen z poprzedniego roku. Ceny wciąż są wysokie, co wymaga od producentów i importerów elastyczności w strategii zakupowej, ścisłego monitorowania podaży mleka i czujności wobec globalnych napięć handlowych. Perspektywy na dalszą część roku będą w dużej mierze zależne od warunków pogodowych oraz dynamiki popytu z Azji.
